Extern, Volwassenen

Ipse-equiosus in extrema forma

Het is nog geen negen uur en ik zit al aan het bier. Mijn tegenstander drinkt Heineken; ik heb een Leffe Blond in mijn hand. Dan kun je al raden wie er gewonnen heeft. Rustig loop ik tussen de resterende borden van het duel Rivierenland-Baarn door.

Rivierenland staat helemaal onderaan en om de een of andere reden staan wij daar ook nog in de buurt. Het ratingverschil is echter aanzienlijk, in ons voordeel.

Een van de opponenten draagt een T-shirt met de brainteaser “Waar begin je met het oplossen van het klimaatprobleem?” erop. Het lager zetten van de verwarming zou een goed begin zijn. Meer was er ook niet aan te merken op de ruime speelzaal, met naastgelegen goed geoutilleerde bar. Ook op gastvrijheid scoort Rivierenland ruim voldoende, alleen een fatsoenlijk notatieformulier zou wel leuk zijn. Schijnbaar is dat in Buren en omstreken niet zo populair, want zeker twee van de thuisspelers gebruiken een kladblaadje bij wijze van notatieformulier. Ik vind dat eerlijk gezegd geen gezicht en ik kan me niet voorstellen dat Caïssa het apprecieert.

Maar goed, ik was aan het rondlopen en enigszins bezorgd blijf ik bij het bord van Ed staan.
(diagram 1)

Wit is aan zet. Wat zou Eds idee zijn na 1.Lxc6? Ik zie eigenlijk alleen maar 1…Ld6. Even beter kijken. Dat is best vervelend, want er dreigt zowel Txe1 mat als Lxh2+ Kh1 Lg3 Kg1 Dh2 Kf1 Dxf2 mat. 2.Txe8 werkt niet vanwege Txe8, en de dubbele dreiging blijft bestaan. Aha, ik zie een verdediging na 1…Ld6 Vraag 1: zie jij het ook?

Na flink wat denkwerk speelt wit echter 1.Te3? Pxd4! 2.Dxd4 Lxc5 3.Dd1 maar hier gaat het mis, na 3…Ld6 speelt wit 4.f4! wat ineens de dame aanvalt. Daarmee is het nog niet uit, maar de aanvalskansen zijn wel voorbij en langzaam gaat Ed ten onder. 3…Lxe3! was uitstekend geweest, vanwege 4.Lxe3 Te6 met het idee om de toren naar g6 te spelen. Vraag 2: Wat speelt zwart na 4.Lxe8?

Kasper Wiegers benut een affaiblissement des cases noires. Zijn paard invadeert het veld d6 en hoewel ik enige zorgen heb over de ontwikkeling van de witte stukken – Kaspers Th1, Pg1 en Lf1 zijn lange tijd onbeweeglijk – haalt hij de winst overtuigend binnen.

Stiekem overweeg ik – als Henri Spijkerman even van zijn bord weg is – achter de zwarte stukken plaats te nemen. Niet dat Henri het slecht doet – in tegendeel: zijn stelling is vurrukkulluk, om even met een campertiaanse schrijfwijze een megafonetisch neologisme uit de kast te trekken. Wit excommuniceert z’n paard door het in de hoek te zetten, en als ik weer langsloop, staat de volgende stelling op het bord, met wit aan zet.

spijkermanburen2
Wit speelt Pxb5?? Even denk ik dat de alcohol me naar het hoofd gestegen is, maar nee, het is echt zo, een gevalletje ipse-equiosus in extrema forma. Henri speelt het zorgvuldig uit.

Daan Lensink speelt de Winauwervariant van het Frans. Een stelling die hij al vaak met zwart op het bord heeft gehad, maar deze keer representeert hij de witte zijde. Op een gegeven moment, net als ik langssluip, staat de volgende stelling op het bord.

lensinkburen
Terwijl ik mijn gedachten laat gaan over Txb5! speelt Daan deze decider. Na 18…axb5 19.xf5 Txg1 20.Pxg1 Pc4 (? – Dxc2 geeft nog enige hoop) 21.fxe6 vindt zwart het welletjes. Op dit moment staat Baarn 4-0 voor, maar de stelling van Ed is inmiddels weinig hoopvol. Op de andere borden lijkt nog alles mogelijk.

Jan Timmerman heeft een typerende Franse stelling op het bord, waarvan ik denk dat hij (met wit) prima staat. (diagram)
timmermanburen
In tijdnood loopt het echter nogal uit de hand, Jan verliest.

Ashley Krishnasing komt vanuit de opening onder druk op de witte velden.
krishnasingburen
Ik zou het niet prettig vinden met zwart. Hij verdedigt echter taai en bereikt een zeer acceptabele stelling. Op het moment dat Ashley voordeel lijkt te krijgen, ziet hij een combinatie over het hoofd. Het resulterende toreneindspel met een pion minder is niet meer te redden.

Hiermee is het toch spannend geworden: het staat 4-3. Even ben ik bang dat het weer uit de klauwen loopt, net als bij DBC. Marco Meijer heeft echter al vroeg in de opening de loper van zijn tegenstander opgesloten op b2. (zie diagram)

Een eindspel met twee pionnen meer levert geen enkel probleem op voor mijn nieuwe dorpsgenoot. De eerste overwinning van het seizoen is hiermee – verdiend – een feit.

Antwoorden
Vraag 1: 2.Te5! Dit onderbreekt beide dreigingen, en is de enige winnende zet voor wit.
Vraag 2: 4.Lxe8? Lxf2 5.Kxf2 Dxh2 en zwart wint

Verklarende woordenlijst
affaiblissement des cases noires – (Frans) verzwakking van de zwarte velden
apprecieert – op prijs stelt
brainteaser – (Engels) hersenkraker
Caïssa – De door Hieronymus Vida (een dichter uit de renaissance) bedachte thracische druide en godin van het schaakspel
campertiaanse – naar voorbeeld van Remco Campert
dorpsgenoot – iemand die in hetzelfde dorp woont. Let hierbij op dat ook inwoners van plaatsen met stadsrechten als dorpsgenoten kunnen worden beschouwd, aangezien stadsrechten al sinds 1848 betekenisloos zijn. Zo hebben zowel Baarn als Buren, ondanks stadsrechten, een dorps karakter en een voorzieningenniveau waardoor ze in geografische termen niet onder de noemer “stad” kunnen worden geclassificeerd.
desider – (Engels) beslissende zet
in extrema forma – in extreme form
invadeert (invaderen, anglicisme) – binnendringen
ipse-equiosus – eigenpaardenhaat (met dank aan Yme Brantjes voor vertaalhulp)
geoutilleerde – goed uitgeruste
megafonetisch neologisme– zie het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2013

Voor de volledigheid: De strijd op bord één verliep als volgt:

8 comments

  1. Mooi verslag! Beetje jammer alleen nog dat ze alleen verschijnen bij niet-verloren matches :p

  2. Een excellente kroniek Pascal! En Daan, wellicht is het een adequate premisse EERST een verslag te concipiëren en DAN pas te spelen.

  3. Een beetje een Groot Dictee van een wedstrijdverslag maken! Maar goed, het was verder wel leuk om te lezen. Een puntje: probeer de tegenstanders bij naam te noemen. O ja, die naspeelbare partijfragmenten zijn funest voor de quizvragen, maar misschien bedoelde de vorige reageerder dat ook. Nu nog de motivatie vinden om na ieder wedstrijd zo’n verslag te maken.

    Tot slot nog een taalregel: bezits-s’jes worden gewoon aan de naam geplakt.

  4. Voor de volledigheid:

    Rivierenland 2 Baarn 1 3 – 5
    1. R. Meuwissen (Rene) P. Losekoot (Pascal) 0 – 1
    2. H.J.A. den Braber (Henk) A. Krishnasing (Ashley) 1 – 0
    3. A.C. Liefbroer D. Lensink (Daan) 0 – 1
    4. A.C. Houwers (Ton) M. Meijer (Marco) 0 – 1
    5. F. Brekelmans (Frans) K. Wiegers (Kasper) 0 – 1
    6. P. Brandsma (Peter) A.K.E. Duister (Ed) 1 – 0
    7. J. Brandsma (Jeroen) J.T.J. Timmerman (Jan) 1 – 0
    8. R. Wenink (Rob) H.W. Spijkerman (Henri) 0 – 1

    http://www.sgsasp.nl/asp/wedstrijduitslagpersoonlive.asp?wedstrijd=14729

  5. Mooi verslag Pascal! De taalregel rondom de bezits-s is overigens maar half en daarmee onjuist opgeschreven. Als de s de uitspraak van de voorgaande klank zou veranderen volgt er wel degelijk een apostrof.

  6. Eerlijk gezegd vind ik “Ed’s idee” veel duidelijker en beter staan dan “Eds”, maar speciaal voor Jesper heb ik het deze keer aangepast. Het zou best kunnen dat ik het de volgende keer gewoon weer verkeerd schrijf, zeker nu ik gelezen heb dat dat van het witte boekje ook gewoon mag.
    “Het Witte Boekje hanteert diezelfde basisregel, maar staat een apostrof altijd toe. Dat komt in de praktijk namelijk al eeuwenlang voor, en het kan handig zijn om sneller duidelijk te maken dat de s niet bij de naam zelf hoort. Zo komt de naam beter uit in Jansen’s terras en Lei’s dochter dan in Jansens terras en Leis dochter. (Maar let op: dit geldt alleen voor de bezitsvorm, niet voor de meervoudsvorm.)”
    (https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/bezits-s-algemene-regels)

  7. Tja, witte of groene spelling. Als we bepaalde taal- of spelfouten maar vaak genoeg maken, worden ze vanzelf “officieel”. Maar vaak zijn ze er wel om een bepaalde reden. Laten we de apostrof alleen gebruiken wanneer de uitspraak in het geding komt, zowel bij bezits- als meervouds-s’jes. Dat is wel zo makkelijk en duidelijk.

    Maar goed, nu zal er wel weer een Kees Schrijvers-kloon komen die de discussie afkapt en wil dat de discussie over schaken gaat. Dan heb ik misschien nog een schaakgerelateerde opmerking. Weleens http://kvchess.com/publish.html geprobeerd voor naspeelbare partijen/partijfragmenten? Er zit een “puzzle mode” op (die ik nog nooit heb geprobeerd). Maar goed, bij vraagstukken kan ook worden volstaan met alleen het geven van een diagram en eventueel bij de oplossing die viewer.

  8. Ik ga dat ding bekijken, altijd goed dergelijke suggesties, ik kende ‘m nog niet. De huidige chessplugin kent trouwens ook een puzzle mode, alleen gebruik ik die niet.

Comments are closed.