Door de coronacrisis is het schaken op internet in een stroomversnelling gekomen. Veel schaakverenigingen zoeken digitale alternatieven voor de wekelijkse clubavonden in een periode dat die niet mogelijk zijn. De Baarnse Schaakvereniging loopt daarbij voorop en raadt lichess aan als server en ‘verzamelplek’ om als leden tegen elkaar te schaken, zowel individueel als in toernooiverband.
In navolging van andere verenigingen hier een korte handleiding (hum) om het schaken op lichess te introduceren. Een gedeelte van deze handleiding werd al eerder in een artikel op deze website behandeld. Deze handleiding is vooral geschreven voor schakers die het online-schaken -nog- niet kennen. Mijn dank gaat uit naar de Eerbeekse Schaakvereniging en Schaakvereniging Caïssa die eveneens op hun website over lichess schreven.
1. Schaken online en lichess.
Er zijn diverse servers waarop schakers van jong en oud van over de hele wereld digitaal een partijtje schaak tegen elkaar spelen. Op sommige servers spelen zelfs tienduizenden spelers tegelijk.
Een toenemend populaire schaakserver is lichess.org, een server die (vooralsnog?) zonder reclame-uitingen in de lucht wordt gehouden door vrijwillige donaties. Je kan er geheel gratis registreren en er vervolgens spelen, leren en analyseren.
2. Hoe registreer ik me op lichess?
Uiteraard moet je op lichess.org als gebruiker bekend zijn om er te kunnen en mogen spelen en dien je je daarom te registreren. Klik daartoe op de volgende link: lichess.org.
Je komt nu op de startpagina van lichess:
Rechtsboven zie je de optie ‘Aanmelden’ staan. Klik daarop. Je komt dan in het volgende aanmeldscherm:
Linksonder het blauwe blok staat de optie ‘Registreren’. Klik hierop en je komt in het registratiescherm:
Nu kun je een gebruikersnaam opgeven (handle). Het handigst is een gebruikersnaam te kiezen die door andere spelers van de schaakclub wordt herkend. Gebruik b.v. je voornaam en (een gedeelte van je) achternaam. Vul daarna een wachtwoord in. Ook een emailadres is verplicht. Lichess is volledig veilig en gratis, je hoeft niet bang te zijn voor vervelende mails of andere ongewenste gevolgen.
Schuif de vier rode buttons naar groen en klik op ‘registreren’. Mocht toevallig al iemand anders jouw gebruikersnaam in gebruik hebben, dan krijg je de tekst ‘Deze naam is al in gebruik, probeer a.u.b. een andere naam’. Pas in dat geval je gebruikersnaam aan.
Er wordt een bevestigingsmail gestuurd naar je opgegeven mailadres met daarin een link. Als je daarop klikt is je registratie voltooid en kun je gratis gebruik maken van alles wat lichess aan schakers biedt.
2. Hoe log ik in op lichess?
Als je eenmaal een gebruikersnaam hebt, is inloggen een fluitje van een cent. Je gaat naar lichess.org, klikt rechtsboven op ‘Aanmelden’ en vult in het volgende scherm je gebruikersnaam en wachtwoord in. Dan ben je aangemeld en kom je weer op de startpagina van lichess terecht. Het enige verschil is dat je rechtsboven je gebruikersnaam kunt zien.
3. Hoe vind je je tegenstander en hoe daag je hem uit?
Het zoeken van de tegenstander tegen wie je wilt spelen kan op een aantal manieren. Weet je alleen de gebruikersnaam van jouw beoogde opponent dan kun je zoeken op gebruikersnaam door op het vergrootglas pictogram helemaal rechts bovenaan de pagina te klikken en de naam in te voeren. Heb je de tegenstander gevonden, dan krijg je een pagina met een heleboel informatie over die persoon, zoals rating(s) en progressie. Wat je op de pagina moet zoeken is een pictogram met twee gekruiste degens. Dat is bij lichess namelijk het plaatje om iemand uit te dagen:
Klik je op dit pictogram, dan kom je in het volgende uitdaagscherm:
Normaal staat ‘Variant’ op ‘Standaard’, je kiest dan voor een normale schaakpartij. Je kunt overigens allerlei schaakvarianten kiezen, maar daar ga ik op dit moment niet op in.
Bij ‘Speelduur’ moet je voor ‘Live’ kiezen, omdat je direct wilt gaan spelen. Heb je ‘Live’ geselecteerd, dan zie je twee schuiven (‘sliders’) waarmee je de partijtijd en de increment-tijd kunt aanpassen.
Daaronder kun je aangeven of je ‘Vrijblijvend’ (zonder rating) of ‘Met rating’ wilt spelen.
Tenslotte kun je je speelkleur kiezen d.m.v. 3 koningen. Met de zwarte koning kies je voor zwart, met de witte voor wit. Klik je op de grote koning in het midden, dan wordt de kleur automatisch voor je gekozen.
Hierna is het wachten tot je tegenstander de uitdaging accepteert. Zodra hij of zij dat doet verschijnt het diagram met de beginstelling en de klok voor beide spelers. Als je tegenstander jou een uitdaging heeft verstuurd, dan zie je een ‘1’ staan bij de gekruiste degens in het menu rechtsboven. Als je daarop klikt kun je zijn uitnodiging zien, en op ‘Accepteren’ klikken. Je komt vervolgens bij het gezamenlijke speelscherm.
4. Het volgen van vaste tegenstanders.
Je kunt het vinden van tegenstanders waar je vaker tegen speelt makkelijker maken door hem te gaan volgen. Dan zie je gelijk of die persoon online is of niet, rechtsonder op je beeldscherm. Om te kunnen volgen zoek je op zijn pagina naar het volgende pictogram:
Als je op dit pictogram klikt, verandert het in het volgende plaatje als teken dat je hem/haar volgt:
5. Hoe neem ik deel aan toernooien?
De Baarnse Schaakvereniging is begonnen met het organiseren van snelschaaktoernooien op lichess als vervanging van de clubavond op vrijdag. Dit geldt voor de jeugd en ook voor de volwassenen. Ieder (ex)lid van de vereniging kan daar aan meedoen. Uiteraard is het hiervoor noodzakelijk dat je een account op lichess hebt en dus een gebruikersnaam. Hoe je dat doet is onder punt 2 uitgelegd.
De toernooien die de BSV organiseert worden op de website aangekondigd. Daar staat een link naar het toernooi bij. Klik op deze link en je komt rechtstreeks in het toernooi terecht. Je moet je nu eerst aanmelden, mocht je dat nog niet hebben gedaan.
Klik daarvoor op ‘Aanmelden’, na aanmelding kom je terug in het toernooi en zie je de button ‘Neem deel’. Klik op die button.
In het laatste schermpje wordt om een wachtwoord gevraagd, in de BSV toernooien is dat wachtwoord BSV123.
Vul het wachtwoord in en klik op ‘OK’. Je neemt deel aan het toernooi en staat tussen de deelnemers.
Onder het toernooi en de lijst met deelnemers staat een uitgebreide uitleg van de regels. Een paar belangrijke opmerkingen tot slot:
a. Je kunt je al langere tijd van tevoren voor een toernooi aanmelden.
b. Boven de groene button kun je zien hoe lang het nog duurt voor het toernooi begint.
c. Op het moment dat het toernooi start, volgt een automatische indeling.
d. Als je partij is geëindigd, krijg je een keuze. Je kunt doorspelen, maar ook pauzeren. Dat laatste is soms handig in kleine toernooien omdat je anders steeds weer tegen dezelfde tegenstander wordt ingedeeld. Om pauzeren te beëindigen dien je je opnieuw aan te melden bij het toernooi, inclusief het invoeren van het wachtwoord.
e. De resterende tijd van het toernooi wordt eveneens boven de groene button aangegeven.
f. Als het toernooi is afgelopen, krijg je de top drie te zien, met mooie bekers!
6. ‘Serieuze’ toernooien via teams op lichess
De Baarnse Schaakvereniging is vanwege het corona-virus begonnen met een serieuze competitie op lichess. De speeltijd is 75 minuten voor de partij per persoon met een increment van 10 seconden per zet. We gebruiken hiervoor een speciale teamruimte op lichess, met de naam (hoe origineel!) ‘Baarnse Schaakvereniging’. Deze ruimte bereik je als volgt:
Op de homepage van lichess kijk je onder het menu ‘GEMEENSCHAP’ naar ‘Teams’. Klik hierop.
Je komt nu op de teams-pagina. Tik ‘Baarnse’ in het zoekveld en druk op enter.
Als het goed is zie de teamruimte van de Baarnse Schaakvereniging na het zoeken. Klik erop om in de teamruimte zelf te komen. Een directe link naar deze ruimte is overigens
https://lichess.org/team/baarnse-schaakvereniging
Klik op de groene button met de tekst ‘WORD LID VAN HET TEAM’.
Je hebt goedkeuring nodig van de teamleider om lid te mogen worden. Je ziet de tekst “Je verzoek tot deelname zal worden beoordeeld door de teamleider”, mét een matopgave. Doe de goede zet op het bord en klik op de blauwe button ‘WORD LID VAN HET TEAM’. Je aanvraag om lid te worden wordt verzonden.
Eenmaal lid van het team kun je op het afgesproken moment een van de leden uitdagen voor een partij. Zoek je tegenstander in de lijst en daag hem uit door op het plaatje met de gekruiste degens te klikken.
Onder 3. kun je lezen hoe je de uitdaging verder vormgeeft en kunt versturen. Als je tegenstander jou een uitdaging heeft verstuurd, dan zie je een ‘1’ staan bij de gekruiste degens in het menu rechtsboven.
Op deze manier kun je meedoen aan de serieuze toernooien van de BSV. Een van de voordelen van ’teams’ is dat alle toernooipartijen bij elkaar staan en dat je alle andere partijen van het toernooi kunt volgen.
Indrukwekkend, Henri! Chapeau!